Bliżej Polski

---

Dostępne w internecie obcojęzyczne materiały edukacyjne związane z kulturą i historią Polski ułatwiają wiele zadań – można je wykorzystać przygotowując się do spotkań i wymian międzynarodowych; uczniowie mogą skorzystać z nich, aby przygotować prezentację lub rozprawkę na temat kultury swojego kraju w obcym języku; są niezwykle cenne dla uczniów i studentów poza granicami naszego kraju, środowisk polonijnych, a także uczniów i studentów, którzy przyjechali do Polski z innych krajów.

Poniżej opisujemy kilka szczególnie interesujących źródeł wiedzy o polskiej kulturze i historii dostępnych online. Wszystkie przedstawione niżej zasoby cyfrowe są dostępne w całości w języku angielskim, niektóre dodatkowo także w innych językach obcych.

Każdy z poruszanych tematów jest opisany ciekawie i obrazowo. Polska pod zaborami przedstawiona jest z perspektywy duńskiego pisarza, krytyka literatury Georga Brandesa, który kilkakrotnie odwiedzał Polskę, zafascynowany jej kulturą. Pisarz odwiedził między innymi Warszawę, Kraków i Lwów. Popierał sprawę polską na arenie międzynarodowej i w 1888 roku napisał książkę o Polsce zatytułowaną Indtryk fra Polen – wrażenia z Polski (1888).

Multimedialny przewodnik idzie tropem pisarza-podróżnika i przy pomocy ilustracji, animacji i mini-gier prowadzi internatutów przez kolejne aspekty rzeczywistości okresu zaborów, widziane z pewnego dystansu, gdyż Brandes, cudzoziemiec, podziwia kulturę i wolę walki Polaków, ale dostrzega także ich problemy.

Przewodnik prowadzi nas przez ostatnie trzy dekady zaborów. To czas pełen paradoksów: z jednej strony nasila się brutalna polityka rusyfikacji i germanizacji, z drugiej jest to czas niezwykłego rozkwitu polskiej kultury. Wreszcie to czas szybkich zmian: modernizacji, industrializacji i narodzin nowoczesnego polskiego społeczeństwa. Patrząc na ten złożony okres w historii, odwołujemy się do uniwersalnych problemów, które pozostają aktualne dla współczesnego czytelnika: autorytaryzm, nierówności społeczne, konflikty etniczne i doświadczenie emigracji.

Culture.pl presents: Where is Poland, Culture.pl

Podział całości na rozdziały z pewnością przyda się osobom, które chciałyby wykorzystać jego wybrane fragmenty w pracy dydaktycznej. Angażujący charakter prezentacji i obrazowy opis wydarzeń pozwoli uczniom lub studentom korzystać z niego samodzielnie (na przykład w ramach nauki zdalnej lub przygotowań do zajęć). Portal jest dostępny w języku angielskim i rosyjskim.

Jan Karski, Muzeum Historii Polski

karski.muzhp.pl

Wspominany wcześniej portal-pakiet edukacyjny o Janie Karskim został przygotowany przez zespół Muzeum Historii Polski w dwóch wersjach językowych. Jan Karski – The story of Poland’s wartime emissary to wersja anglojęzyczna portalu. Szeroki kontekst narracji na temat życia i działalności Jana Karskiego to rozbudowana narracja, której szerokim tłem jest okupacja niemiecka w Polsce, funkcjonowanie Polskiego Państwa Podziemnego, problemy życia codziennego podczas wojny i sytuacja ludności żydowskiej.

Scenariusze lekcji (z zakresu historii, języka polskiego, etyki, godziny wychowawczej) zostały również przetłumaczone na język angielski. Materiałom towarzyszy słowniczek pojęć, dostępny zarówno w wersji polskiej, jak i angielskiej, a także słowniczek biograficzny osób wymienionych w tekstach – również w obydwu wersjach językowych.

Pakiet odwołuje się do metody case study – na „wielką” historię patrzymy przez los jednostki i za jego pomocą pokazujemy najważniejsze aspekty rzeczywistości, w której żył i działał Jan Karski. Jego niewątpliwym atutem jest możliwość wykorzystywania materiałów na wielu dziedzinach szeroko pojętej edukacji humanistycznej. Tak przygotowany materiał wpisuje się w założenia nowej podstawy programowej, jak i podstawy dla uczniów polskich uczących się za granicą.

Portal obrazowo przedstawia realia II wojny światowej w Polsce i misje Jana Karskiego. Dobór materiałów archiwalnych, tekstów, ilustracji i dokumentów tworzy całość, ktora każdemu zapadnie w pamięć.

Żydowska Warszawa, Muzeum Polin

warsze.polin.pl/en/

W serwisie edukacyjnym Żydowska Warszawa na stronach Muzeum POLIN wszystkie trzy rozbudowane multimedialne prezentacje są dostępne zarówno w wersji polskiej, jak i angielskiej – łącznie z komiksowymi narracjami pod tytułem Historie i kreski przedstawiającymi historie z życia dziewięciorga mieszkańców Warszawy pochodzenia żydowskiego – Marka Edelmana, Henryki Wujec, Antoniego Słonimskiego i innych.

Dialogi i kadry opowiadają historię każdej z przedstawionych osób na tle historii przed- i powojennej Polski. Na kadry nałożone są interaktywne punkty, klikając w nie otwieramy okienka z tekstem, zdjęciami i materiałami filmowymi przedstawiające historyczne tło wydarzeń.

W języku angielskim dostępna jest również prezentacja In the footsteps of Janusz Korczak pozwalająca poruszać się po ulicach Warszawy śladami Janusza Korczaka, przedstawiająca życie pedagoga i jego losy podczas okupacji, a także prezentacja Past and Present (Przeszłość i teraźniejszość).

---

Wystawy online

artsandculture.google.com

W serwisie Google Arts and Culture swoje strony, prezentacje i wybrane zbiory ma wiele muzeów z całego świata (aby przeglądać zbiory muzeów z różnych krajów, można skorzytać z mapy). Spośród instytucji z Polski najwięcej wystaw przygotowało Muzeum Historii Polski – możemy tu obejrzeć 20 wystaw online. Każda z nich to kilkanaście lub więcej plansz zawierających teksty oraz fotografie, mapy i inne materiały archiwalne; każda została w pełni opracowana w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej. Znajdziemy tu między innymi:

• Tadeusz Kościuszko – a Man of Vision (Tadeusz Kościuszko – człowiek idei);
• Witold Pilecki;
• Warszawska Cytadela;
• Droga do Indii. Polskie osiedla w Balachadi i Valivade

Ponadto w serwisie znajduje się 1000 fotografii z kolekcji Muzeum Historii Polski z opisami w całości w języku angielskim.

Muzeum Narodowe w Krakowie przygotowało 7 prezentacji, z których 3 dotyczą życia i twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Wybrane wystawy MNK online dostępne na platformie Google to:

• Stanisław Wyspiański – Życie ukazane w pastelach
• Stanisław Wyspiański: projekt monumentalny
• Kraków i Paryż w życiu i twórczości Stanisława Wyspiańskiego
• Nie tylko Dama: kolekcja Muzeum książąt Czartoryskich
• Niepodległość

Platforma Google pozwala także na wirtualne zwiedzanie wybranych sal Muzeum Narodowego w Krakowie przy pomocy Google Street View.

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie prezentuje w portalu wystawy poświęcone polskim strojom ludowym:

• Regional Types – Traditional Polish Folk Costumes (przegląd najważniejszych rodzajów męskich i kobiecych tradycyjnych strojów ludowych z różnych regionów Polski, ilustrowana zdjęciami elementów stroju z kolekcji Muzeum Etnograficznego oraz filmami wideo). Wysoka rozdzielczość zdjęć pozwala obejrzeć szczegół każdego z prezentowanych strojów ludowych.
• Traditional Polish Folk Costumes in Photography (polskie stroje ludowe w fotografii).

Muzeum Powstania Warszawskiego prezentuje w serwisie niecodzienną wystawę Photographs from the Warsaw Rising (Fotografie z Powstania Warszawskiego). Prezentuje ona sylwetki odważnych fotografów, którzy dokumentowali ówczesne wydarzenia. Z tej perspektywy ukazane jest szersze tło historyczne.

Inne interesujące wystawy online w serwisie to między innymi:

• Helena Modrzejewska (przygotowana przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego)
• Paderewski (przygotowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie)
• The Faras Gallery. Treasures from the Flooded Desert (Galeria Faras. Skarby z zalanej pustyni, Muzeum Narodowe w Warszawie)
• Polish Theatre Poster (polskie afisze teatralne, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego).

---

Kolekcje muzealne

Cyfrowe MNW/Digital NMW

cyfrowe.mnw.art.pl/en/

Zarówno nawigacja, wyszukiwarka, jak i metadane obiektów oraz opisy poszczególnych dzieł sztuki w portalu Cyfrowe MNW zostały przetłumaczone na język angielski. Na stronie głównej portalu znajdziemy przycisk umożliwiający przełączenie treści na wersję anglojęzyczną. Po wybraniu obiektu z kolekcji cyfrowej, można zobaczyć wybrany obiekt z metadanymi i opisem w całości w języku angielskim. Niektóre materiały dodatkowe – takie jak filmy czy karty pracy – są dostępne jedynie w języku polskim. Portal jest cały czas rozwijany, a zatem jeszcze nie wszystkie polskojęzyczne opisy zostały przetłumaczone. Tam, gdzie brak jeszcze opisu w języku angielskim, tytuł obrazu w katalogu jest wyświetlany w polskiej, oryginalnej wersji.

Dla obiektów, których opisy zostały już przetłumaczone na język angielski, można pobrać kartę obiektu w wersji anglojęzycznej w formacie PDF.

Arkusze edukacyjne w języku angielskim

Na stronie internetowej Muzeum Narodowego w Warszawie znajdują się wspomniane wcześniej druki edukacyjne – kilkadziesiąt rozbudowanych arkuszy edukacyjnych, bogato ilustrowanych i opracowanych przez kustoszy MNW. Do pobrania są m.in. arkusze:

• In the Glow of the Middle Ages – W blasku średniowiecza
• On the track of the Battle of Grunwald – Na tropie Bitwy pod Grunwaldem
• On the trail of XIXth Century Art – Na tropie XIX wieku
• Religion and Faith in Church and Home – Galeria sztuki dawnej. Religia i wiara w kościele i w domu.

Wirtualne Muzea Małopolski

muzea.malopolska.pl/en

Każdemu z ponad tysiąca obiektów znajdujących się w portalu Wirtualne Muzea Małopolski towarzyszy rozbudowany opis w języku polskim oraz angielskim. Pomaga to zrozumieć kontekst kulturowy i historyczny eksponatów takich, jak spinka podhalańska czy wózek z kopalni w Wieliczce. Opisy eksponatów w języku angielskim można pobierać ze strony w kilku formatach. Na język angielski przetłumaczono również kategorie eksponatów, wyszukiwarkę obiektów, listę małopolskich muzeów i metadane obiektów.

Inne kolekcje muzealne

Anglojęzyczne opisy wybranych eksponatów można znaleźć w portalach kilkunastu muzeów z całego kraju, między innymi Muzeum Narodowego w Krakowie (nawigacja, wyszukiwarka, opisy kolekcji tematycznych, metadane oraz opisy wybranych eksponatów są dostępne w wersji anjlojęzycznej) oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (w języku angielskim dostępny jest krótki opis każdego dzieła sztuki).

---

Artykuły

Portal culture.pl

Culture.pl

Culture.pl to regularnie aktualizowany serwis poświęcony kulturze polskiej. Celem twórców serwisu było promowanie twórczości polskich artystów za granicą, a także edukacja polskich odbiorców. Artykuły i teksty pisane są przez specjalistów – badaczy, historyków sztuki, krytyków – ale skierowane do szerokiej publiczności i napisane angażującym, ciekawym językiem. Teksty publikowane są po polsku, angielsku i rosyjsku. Portal jest podzielony na działy: muzyka, sztuki wizualne, film, teatr, taniec, literatura, komiks, architektura, fotografia, design. Do dyspozycji czytelników jest także indeks twórców i dzieł opisywanych w tekstach – znajdują się w nim zarówno twórcy współcześni, jak najwybitniejsi artyści w historii Polski. Serwis zawiera ponad 40 tysięcy artykułów.

W serwisie znajdziemy artykuły o najnowszych trendach w kulturze, przekrojowe teksty poświęcone polskiej sztuce i literaturze, a także bardzo ciekawe teksty na temat polskich tradycji, zwyczajów i obrzędów, kulinariów, miejscowości czy przysłów. Opiekunem portalu jest Instytut Adama Mickiewicza.

Muzeum Historii Polski

Anglojęzyczna wersja strony internetowej Muzeum Historii Polski zawiera kilkadziesiąt tekstów o historii naszego kraju w języku angielskim. Większość artykułów na stronie – zarówno w wersji polskiej jak i angielskiej – jest dostępna na wolnej licencji Uznanie Autorstwa-Na tych samych warunkach (CC BY-SA).

Science in Poland – Nauka w Polsce

Nauka w Polsce to największy internetowy serwis informacyjny poświęcony polskiej nauce, dostępny w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej. Głównym celem twórców serwisu jest popularyzacja wiedzy o działaniach i dokonaniach polskich naukowców. Autorami są dziennikarze Polskiej Agencji Prasowej, a także współpracownicy Fundacji PAP – dziennikarze, psychologowie, biolodzy i inni eksperci. Codziennie publikowane są nowe teksty. Wiele z nich opowiada o najciekawszych badaniach naukowych, w których udział biorą polscy specjaliści, i może być znakomitym uzupełnieniem lekcji biologii, geografii, historii, chemii i fizyki; dodatkowo, artykuły w portalu prezentują zagadnienia z tych dziedzin z perspektywy polskich naukowców. Archiwum serwisu zawiera kilkadziesiąt tysięcy tekstów i materiałów multimedialnych. W serwisie można znaleźć takie artykuły, jak, przykładowo:

• Reef-building corals smarter than previously thought, says scientist (Koralowce, budowniczowie raf, są sprytniejsze niż sądzono)
• Egyptologist: The life of slaves in Egypt was not as hard as we think (Egiptolog: życie niewolników w Egipcie – nie takie ciężkie, jak myślimy)
• Ancient Egyptians wore socks, arm warmers and even underwear! (Już starożytni Egipcjanie nosili skarpetki, mitenki, a nawet bieliznę!)
• Stork. Our stork (Bocian. Nasz bocian)
• Slavs competed with the Vikings on these boats (Na takich łodziach Słowianie rywalizowali z wikingami)
  
  

---

Serwis zabytek.pl

Opisywany wcześniej serwis zabytek.pl prowadzony przez Narodowy Instytut Dziedzictwa jest źródłem wiedzy o zabytkach, stanowiskach archeologicznych, obiektach sakralnych, przemysłowych, pomnikach historii z całego kraju oraz obiektach z Listy światowego dziedzictwa UNESCO (ang. World Heritage List) – listy obiektów dziedzictwa kulturowego i naturalnego o wyjątkowej powszechnej wartości dla ludzkości.

Anglojęzyczna wersja serwisu pozwala przeglądać i wyszukiwać zabytki w Polsce, korzystać z systemu kategorii, osi czasu i lokalizacji według województw, a także czytać większość wyczerpujących opisów poszczególnych zabytków w języku angielskim.

Dzięki wersji angielskiej wszyscy użytkownicy Internetu mają dostęp do wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym. Funkcjonowanie wersji angielskiej ułatwia orientację w nazewnictwie zabytków w obcym języku, pomaga tworzyć szlaki wycieczek i tras turystycznych lub przygotowanie się do oprowadzania grupy gości. Wycieczki można planować biorąc pod uwagę różne środki lokomocji (rowerowa, piesza, samochodowa), czas trwania, a następnie przygotowaną przygotowaną wycieczkę opublikować na portalu, zapisać ją w formie pliku PDF, lub z wykorzystaniem urządzenia mobilnego z GPS nawigować się między kolejnymi punktami szlaku.

Oś czasu umożliwia wykorzystanie serwisu na zajęciach z historii czy historii sztuki. Anglojęzyczne opisy będą pomocne dla uczniów przygotowujących teksty lub prezentacje na temat swojej miejscowości czy regionu.